Budda o słonecznym obliczu. Nauczanie mistrza zen Ma-tsu
Projekt wydawniczy "miska ryżu", Warszawa 2004
Przekład angielski: Cheng Chien Bhikshu
Przekład polski: Bon Gak
Str. 133, książka ręcznie wiązana
Zamów książkę
Zamów ebooka EPUB MOBI PDF
W książce zostały zebrane prace wszystkie jednego z najwybitniejszych mistrzów zen w historii: Ma-tsu (709-788), oraz dwunastu najlepszych jego uczniów, m.in. Nan-chuana, Hui-hai, Pai-changa. Książka składa się z trzech części. Pierwsza opisuje historyczne tło i rozwój buddyzmu czan przed czasami Ma-tsu, opowiada o życiu Ma-tsu oraz o jego stylu i technikach nauczania. Część druga to pełne, uzupełnione przypisami tłumaczenie Zapisków Ma-tsu. Ostatnia część zawiera nauczanie jego uczniów z tzw. szkoły Hung-chou, większość z nich po raz pierwszy tłumaczonych na angielski i oczywiście polski. Książka ta na pewno zainteresuje wielu czytelników, od po prostu zainteresowanych buddyzmem i filozofią wschodu, po adeptów poważnie praktykujących medytację zen.
Fragment:
Mistrz czan Tao-i z Kiangsi urodził się w okręgu Shih-fang w prowincji Han-chou. Jego nazwisko rodowe brzmiało Ma. Opuścił dom [aby zostać mnichem w nowicjacie] i udał się do klasztoru Lo-han w swoim rodzinnym mieście. Jego wygląd zewnętrzny był dość niezwykły: przechadzał się z godnością byka, a jego wzrok przypominał spojrzenie tygrysa. Kiedy wysuwał język, potrafił dotknąć nim nosa; na podeszwach stóp miał dwa okrągłe znamiona. Za młodu golenia jego głowy dokonał Czcigodny T’ang z Tzu-chou. Wskazania bhiksu otrzymał od Mistrza Winaji Yüana z Yu-chou.
W okresie K’ai-yüan dynastii T’ang (713-742) praktykował samadhi w klasztorze Ch’üan-fa w Heng-yüeh. Tam spotkał Czcigodnego Huai-janga, który natychmiast rozpoznał w nim naczynie Dharmy. Huai-jang zapytał go: "Dlaczego siedzisz w medytacji?".
Mistrz odpowiedział: "Ponieważ chcę stać się buddą". Słysząc to, Huai-jang wziął cegłę i zaczął ją polerować przed chatą Mistrza. Mistrz zapytał go: "Dlaczego polerujesz tę cegłę?".
Huai-jang powiedział: "Ponieważ chcę z niej zrobić lustro".
Mistrz zapytał: "Czy można zrobić lustro, polerując cegłę?".
Huai-jang powiedział: "Jeśli nie można zrobić lustra, polerując cegłę, to w jaki sposób ty chcesz zostać buddą, siedząc w medytacji?".
Mistrz zapytał: "To co w takim razie powinienem zrobić?".
Huai-jang zapytał: "Kiedy wół się zatrzymuje, to kogo uderzasz, wóz czy woła?". Mistrz nie potrafił odpowiedzieć. Huai-jang powiedział: "Czy praktykujesz po to, aby siedzieć w medytacji, czy praktykujesz po to, aby siedzieć jak budda? Jeśli chodzi o siedzenie w medytacji, to medytacja nie jest siedzeniem ani leżeniem. Jeśli chodzi o siedzenie jak budda, to budda nie posiada żadnej ustalonej formy. W nie-trwałej Dharmie, nie powinno się ani chwytać, ani odrzucać. Jeśli próbujesz siedzieć jak budda, zabijasz tylko buddę. Jeśli przywiążesz się do formy siedzenia, nigdy nie zrozumiesz zasady".
Słysząc to, Mistrz poczuł się, jakby spróbował ghee. Pokłonił się i powiedział: "W jakim stanie powinno się utrzymywać umysł, aby był on w zgodzie z pozbawionym formy samadhi?".
Huai-jang powiedział: "Twoje studia nad nauczaniem postawy umysłu są jak sianie ziarna. Moje nauczanie istoty Dharmy jest niebiosa obdarzające deszczem. Ponieważ masz naturalną ku temu skłonność, postrzeżesz Drogę".
Mistrz zapytał wtedy: "Droga jest pozbawiona formy; w jaki sposób ją postrzegę?".
Huai-jang powiedział: "Oko Dharmy podstawy umysłu może ją postrzec. Tak samo rzecz się ma z pozbawionym formy samadhi".
Mistrz zapytał: "Czy wciąż podlega ono stawaniu się i rozkładowi?".
Huai-jang powiedział: "Jeśli postrzegasz Drogę poprzez takie pojęcia jak narodziny i rozkład, spotkanie i rozstanie, wtedy nie widzisz prawdziwie Drogi. Posłuchaj tego wiersza:
Podstawa umysłu zawiera różne nasiona,
Które z nadejściem deszczu wykiełkują.
Kwiat samadhi pozbawiony jest formy,
Czyż może on rodzić się i umierać?".